Гипертонияны «тыныш жан алғыш» деп атайды. Гипертониямен ауыратындардың көпшілігі проблема туралы білмейді, себебі ол жиі дабыл бермейді және симптомсыз жүреді, ал денсаулыққа айтарлықтай зиян келтіруі мүмкін. Бұл жүрек талмасы мен инсульт қаупінің басты факторларының бірі. Сондықтан да қан қысымын үнемі өлшеп отыру маңызды. Бұл жағдайда алдын алу — ең жақсы емдеу болып келеді.

Дәріханада немесе дәрігерде қан қысымын тексеру мүмкіндігі әрдайым бола бермейді, сондықтан оны үйде қалай өлшеу керектігін білу маңызды. Оның үстіне көптеген адамдар дәрігердің қабылдауында уайымдайды, соның салдарынан олардың қысымы көтеріледі, бұл жалған жоғары көрсеткіштерге алып келеді. Бұл «ақ халат синдромы» деп аталады. Сондықтан үйде қан қысымын өлшеу бұл мәселені шешуге көмектеседі.

Қысымды өлшеу алдында дайындау

Көптеген үйлерде қан қысымын анықтайтын құрал — тонометр бар. Дәрігер нәтижелерді динамикада көре алуы үшін қысымды бір уақытта, таңертең және кешке, апта бойы өлшеу ұсынылады. Қысымды өлшеуге 30 минут қалғанда кофеинді сусындарды, алкогольді ішпеңіз, темекі тартпаңыз және спортпен айналыспаңыз.

Өлшеуді жайлы, тыныш жағдайда жүргізу керек, үй-жайда бөлме температурасы болуы тиіс.

Процедура алдында 5-10 минут демалыңыз, өйткені аздаған жүктеме қысымды орташа 6 мм көтереді. сынап бағаны. Егер зәр шығаруға күшті шақыру сезінетін болсаңыз, өлшемдер жүргізбеңіз. Толық қуық қан қысымын шамамен 10 мм сынап бағанына көтеруі мүмкін.

Отырыңыз да, орындықтың арқасына сүйеніп, аяқтарыңызды айқастырмаңыз. Аяқтары еденде, ал тонометр бекітілген қол жүрек деңгейінде, мысалы, үстелдің үстінде жатуы тиіс. Егер сізде жеңді киім болса, жеңіңізді түріңіз немесе оны мүлдем шешіңіз — киімнің қолыңызды қыспауы маңызды. Сондай-ақ керек-жарақтарды — сағаттарды, білезіктерді шешіңіз. Қысымды өлшеу кезінде қозғалуға және сөйлесуге болмайды.

Манжетті жалаңаш иықтың айналасына тығыз ораңыз — оның төменгі шеті шынтақ бүгілісінен 2 см жоғары болуы тиіс. Содан кейін әрекеттер алгоритмі автоматты тонометр немесе механикалық болуына байланысты әр түрлі болады. Біріншісі бәрін өзі жасайды — кнопканы басу жеткілікті. Механикалықпен кішкене айналысуға тура келеді.

Қысымды электронды тонометрмен қалай өлшеуге болады

Қысымды өлшеуге дайындалып, дұрыс қалыпқа отырғаннан кейін қолыңыздағы автоматты тонометр манжетін жоғарыда сипатталғандай бекітіңіз. Тонометрді электр желісіне қосыңыз немесе қандай модельге ие екеніңізге байланысты корпустағы батырманы басыңыз. Содан кейін тонометр манжетті өз бетінше ауамен толтырып, 15-20 секундтан кейін көрсеткіштерді белгілеп, дисплейге шығарады.

Механикалық тонометрмен қысымды қалай өлшеуге болады

Фонендоскоптың зәйтүнін құлаққа қойып, оның мембранасын шынтақ шұңқыры маңайындағы иық артериясына басыңыз. Үрімші тонометрінің клапанын тексеріңіз — ол жабық болуы тиіс. Бұранданы үрімшінің бүйір жағында тығыз бұраңыз және тұтқаны сағат тілімен тірекке дейін бұраңыз. Содан кейін үрімшіні қысу және босату арқылы ауаны манжетаға салыңыз, бірақ өте баяу емес, себебі бұл қате көрсеткіштерге әкелуі мүмкін. Манометр көрсеткіші 220 мм сынап бағанасынан өткенге дейін үрімші манжетасын толтыру.

Көрсеткіш осы көрсеткіштерге жеткенде, тұтқаны сағат көрсеткішіне қарсы баяу бұрап, клапаннан ауаны шығаруды бастаңыз. Клапанды тым қатты әлсіретпеңіз, әйтпесе қысымды өлшей алмайсыз. Пульсті бақылап тыңдаңыз: пульстің алғашқы соққысын естіген цифрды жазыңыз — бұл систоликалық, жоғарғы қысым, соққы жоғалған цифр — бұл диастолиялық, төменгі қысым.

Артериялық қысым санаттары (мм-дегі сынап бағаны):

• Қалыпты: систоликалық — 120-129, диастолиялық — 80-84;
• Жоғары қалыпты: систоликалық — 130-139, диастолиялық — 85-89;
• Жоғары, гипертензияның бірінші сатысы: систоликалық — 140-159, диастолиялық — 90-99;
• Жоғары, екінші гипертензия сатысы: систоликалық — 160-179 және одан жоғары, диастолиялық — 100-109;
• Гипертензияның жоғары, үшінші сатысы: систоликалық — ≥ 180, диастолиялық — ≥ 110;
• Оқшауланған систоликалық гипертензия: систоликалық — ≥ 140, диастолиялық — 90-дан төмен.

Қан қысымы көтерілген кезде дереу дәрігерге бару керек!

Бұл ретте, жеке жоғары мән дабыл соғу үшін себеп болып табылмайды. Көрсеткіштердің дәлдігіне көз жеткізу үшін екі минут сайын екі өлшем жасаңыз.

18 және одан жоғары жастағы барлық ересектердің қан қысымын үнемі тексеріп отыру керек. Тексеру жиілігін дәрігер ұсына алады. Жоғары қан қысымын дер кезінде анықтау және оны ерте емдеу жүрек-қан тамыры ауруларын, инсультті, көздің проблемаларын немесе бүйректің созылмалы ауруларын болдырмауға көмектеседі.

Қан қысымын төмендетуге дәрілер, физикалық белсенділік, көп мөлшерде жемістер мен көкөністерді диетаға енгізу, темекі шегуден бас тарту, тұз бен алкогольді тұтынуды азайту, стрессті азайту және салмақ жоғалтудан бас тарту арқылы болады.

Өз бетіңізше емделмеңіз — үйдегі қысым мониторингі дәрігердің келуін алмастыра алмайды.